Kręcz szyi, potocznie zwany postrzałem, objawia się patologicznym skrzywieniem bocznym i rotacją szyi. Może być spowodowany urazem, przeciążeniem i chorobą, a także może występować samoistnie. Kręcz szyi może być obecny od urodzenia (wrodzony kręcz) albo pojawić się później. Na potrzeby artykułu zostaną przedstawione informacje o tym schorzeniu u osób dorosłych. Zastanawiasz się, czy to poważny stan? Czy trzeba udać się do lekarza, czy może samo przejdzie? Zapraszam do lektury.
Czym jest kręcz szyi?
Kręcz szyi (kręcz karku) u dorosłych to nieprawidłowe ustawienie głowy i szyi, zwykle objawiające się zgięciem bocznym i rotacją. Może temu towarzyszyć jednostronne uniesienie barku. Jest stanem, w którym mięśnie kontrolujące szyję są zablokowane w ciągłym mimowolnym skurczu.
Przyczyny i rodzaje kręczu szyi
Kręcz szyi można podzielić ze względu na przyczynę na:
- Idiopatyczny – charakteryzuje się mimowolnymi skurczami mięśni, a patogeneza w większości przypadków jest nieznana.
- Skurczowy – specyficzna postać kręczu zaliczana do dystonii ogniskowych bez ustalonej przyczyny. Wynika ze zwiększonego napięcia mięśni (głównie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego).
- Dermatogeniczny – związany jest z urazem skóry szyi (np. w przypadku blizn czy oparzeń), który może prowadzić do ograniczenia ruchu.
- Reumatologiczny – wtórny kręcz szyi, który powstaje w wyniku różnych chorób reumatologicznych.
- Neurogenny – wynika z różnych chorób neurologicznych, urazów czy udaru.
- Związany z porażeniem skośnych mięśni gałki ocznej.
Kręcz szyi może mieć trzy fazy: ostrą, podostrą i przewlekłą. Faza ostra i podostra związane są zazwyczaj ze stanami zapalnymi, przeciążeniami lub chorobami reumatoidalnymi. W tych fazach dochodzi do zaburzenia postawy w obrębie szyi i bólu przy ruchach skrętnych. Faza przewlekła związana jest ze schorzeniami narządu wzroku lub nawykami (nieprawidłowej postawy) i objawia się długotrwałym bólem w odcinku szyjnym.
Jakie są objawy kręczu szyi?
Kręcz szyjny objawia się patologiczną pozycją wymuszoną, czyli zgięciem bocznym i obrotem głowy lub podbródka w kierunku barku. Objawy mogą rozwijać się powoli i narastać z czasem. Do najczęstszych objawów należą:
- niezdolność poruszania głową podczas codziennych ruchów,
- ból szyi,
- sztywność karku,
- asymetria ustawienia barków,
- opuchlizna mięśni szyi.
Jak rozpoznać kręcz szyi?
Diagnostyka pacjenta z objawami kręczu szyi rozpoczyna się od wizyty lekarskiej. Specjalista przeprowadza dokładny wywiad, po którym następuje badanie fizykalne.
W wywiadzie ważne są np.:
- czas trwania problemu,
- poprzednie epizody,
- charakterystyka bólów szyi i głowy,
- wywiad rodzinny,
- historia urazów i niedawnych infekcji,
- przyjmowane leki.
Badanie fizykalne polega na:
- obserwacji postawy,
- ocenie tkanek miękkich,
- badaniu neurologicznym,
- ocenie palpacyjnej,
- badaniu zakresu ruchu,
- ocenie występowania bólu i pozycji nasilających ten ból,
- wykonaniu testów specjalistycznych.
Wszystko to można również uzupełnić o badania obrazowe.
Leczenie kręczu szyi
Obecnie nie ma specyficznego leczenia kręczu. Aby zminimalizować i złagodzić objawy, można zastosować leczenie farmakologiczne (np. benzodiazepiny i leki zwiotczające mięśnie). Inna opcja to wstrzyknięcie toksyny botulinowej. Leczeniem zachowawczym jest fizjoterapia i osteopatia.
Na leczenie fizjoterapeutyczne składa się:
- zastosowanie ciepła (np. promieniowanie podczerwone, ultradźwięki, mikroprądy, lampa sollux),
- masaże okolicy szyi i karku
- ćwiczenia,
- terapia manualna,
- kinesiotaping jako terapia podtrzymująca uzyskane efekty.
Niektóre postacie kręczu wymagają operacji korekcyjnej. Są to zazwyczaj przypadki, które zostały wykryte zbyt późno lub osoby, u których zaniedbane zostało leczenie zachowawcze.
Ćwiczenia na kręcz szyi
Kręcz szyi obejmuje skurcze mięśni mostkowo-obojczykowo-sutkowych, gnykowych, pochyłych, podpotylicznych i czworobocznego grzbietu. Zaleca się ćwiczenia rozciągające połączone z technikami relaksacyjnymi, aby przywrócić długość mięśni oraz wzmacnianie mięśni antagonistycznych, aby pomóc uzyskać prawidłowe ustawienie głowy.
Ćwiczenia, jakie można zaproponować pacjentom z kręczem to np.
- Rotacja głowy (ćwiczenie wykonywane w stronę przeciwną niż występujący przykurcz) – stosowane, gdy kręcz szyi obejmuje głównie skręt w jedną stronę.
- Skłon boczny głowy (ćwiczenie wykonywane w stronę przeciwną niż występujący kręcz) – stosowane, gdy kręcz powoduje przyciągnięcie głowy w stronę jednego barku.
Celem ćwiczeń w przypadku kręczu szyi jest poprawa zakresu ruchomości i złagodzenie bólu. Jeśli jakiekolwiek ćwiczenie powoduje ból lub wydaje się pogarszać stan, należy przerwać jego wykonywanie.
Źródło tekstu: https://www.bardomed.pl/blog/porady-eksperta/krecz-szyi-przyczyny-objawy-leczenie-i-cwiczenia/